Όλα τα Τραγούδια
Όλα τα τραγούδια του Νίκου Γκάτσου: τα πρωτότυπα, αλλά και τα δάνεια, όπως είναι τα πέντε από τον Ματωμένο Γάμο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Όλα τα τραγούδια του Νίκου Γκάτσου: τα πρωτογενή, αλλά και τα οριοθετημένα από τις ανάγκες κάποιας κινηματογραφικής ταινίας ή θεατρικής παράστασης.
Όλοι οι στίχοι, αυτοί που ευτύχησαν να τραγουδηθούν αλλά κι εκείνοι που παρέμειναν στο συρτάρι και που μοιάζουν με παραλλαγές στο ίδιο θέμα ή στο ίδιο μέτρο, υπόλοιπα συνεργασιών που δεν ευδοκίμησαν, μα και απόπειρες για μια γραφή πιο λαϊκή. Δεν θα καταπιαστώ με την αξιολόγησή τους. Ούτ' έχω αυτή την Ικανότητα ούτε είμαι τόσο αναιδής. Ήταν υποχρέωσή μου, αφού ο Γκάτσος δεν κρατούσε συστηματικό αρχείο, να συγκεντρώσω τον θησαυρό, να διασταυρώσω πληροφορίες και, όπου έκρινα αναγκαίο, να παραθέσω στοιχεία που γνωρίζω χάρη στην επί πολλά έτη κοινή μας ζωή. Αυτό δεν σημαίνει πως ο αναγνώστης θα συναντήσει πέλαγα και ποταμούς από σχόλια και αναλύσεις. Ο λόγος του Γκάτσου, θαυμαστός για την οικονομία και την ευγένειά του, επιβάλλει την ίδια οικονομία σ' αυτόν που θα τον προσεγγίσει και εμπνέει την ανάλογη ευγένεια σ' εκείνον που θα θελήσει να τον κρίνει δίκαια. Ο κριτικός αναγνώστης θα πρέπει να κατανοήσει πως ο στιχουργός Νίκος Γκάτσος ουδέποτε επωφελήθηκε από τους ευνοϊκούς όρους των συμβολαίων αποκλειστικότητας που υπέγραφε -αφού δεν τους είχε αντιληφθεί- ούτε εκμεταλλεύτηκε το συνεχώς αυξανόμενο κύρος του, ώστε να έκανε τη δουλειά του ευκολότερη. Δεν αρνήθηκε συνεργασία με τους συνθέτες που τού πρότεινε η εταιρεία, ούτε απέρριψε ποτέ κάποια μελωδία τους. Ήταν επαγγελματίας και προσπαθούσε με ευσυνειδησία να αποδώσει όσο καλύτερα μπορούσε το αίσθημα που τού ενέπνεε η εκάστοτε μελωδία, ή -όταν έγραφε τους στίχους πριν- να είναι ταιριαστοί με το ύφος του συνθέτη και κατάλληλοι για τον συγκεκριμένο τραγουδιστή. Μ' άλλα λόγια, κατείχε την τέχνη της συνεργασίας και είχε την τύχη να την ασκήσει με τον Μάνο Χατζιδάκι -πρωτίστως- και με τον Σταύρο Ξαρχάκο. (Αγαθή Δημητρούκα)