"Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λεύτερος".
Η Ασκητική είναι ένα φιλοσοφικό μανιφέστο που διέπεται από έναν οραματικό-προφητικό τόνο, εμποτισμένο με τη λυρικότητα του δημιουργού της. Το νόημα της ζωής και της ύπαρξης συμπυκνώνεται σε έναν συνεχή αγώνα κατά το "ανηφόρισμα του ανθρώπου", όπου το ηθικό "χρέος" συμβαδίζει με την υπαρξιακή "κραυγή", δίνοντας φωνή στην "ελευθερία", στην πλήρη αποδέσμευση της ανθρώπινης οντότητας από κάθε φόβο αλλά και κάθε ελπίδα.
Ο Καζαντζάκης επεξεργάστηκε την Ασκητική του ξανά και ξανά, είναι ο σπόρος από όπου βλάστησε όλο του το έργο, όπως εξομολογήθηκε κάποια στιγμή στον Πρεβελάκη. Με άλλα λόγια, πρόκειται για την πεμπτουσία της σκέψης του.
Αυτό το γενναιόδωρο βιβλίο, με την οδυνηρή ειλικρίνεια και την ποιητικότητά του, είναι ο διακαής πόθος της ελευθερίας, ο αγώνας προς την ολοκλήρωση, που τελικά καταλήγει σε μια δυνατή κραυγή για να μας οδηγήσει στο ανώτατο σκαλοπάτι της ωριμότητας: τη σιωπή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)